Donkey Farming गाढव पालन :गाढवाच्या दुधाचे फायदे आणि व्यवसाय

Donkey Milk Farming :

मिस्त्र ची राणी क्लियोपेट्रा बद्दल असे बोले जाते कि ती खूप सुंदर होती आणि तिच्या सुंदरतेच रहस्य गाढवीनीच्या दुधात लपलेलं होत .अस बोलल जात कि राणी क्लियोपेट्रा रोज गाढवाच्या दुधाने आंघोळ करायची .आता आधुनिक युगात पण समजल आहे कि गाढवच दुध आरोग्य ,त्वचा बरोबर शरीराच्या अनेक प्रकारच्या वाय्धी साठी फायदेशीर आहे .जर तुम्ही दररोज गाढवच दुधाच (donkey farming )सेवन करत असाल तर तुम्ही अनेक आजारापासून वाचू शकता .याच कारणामुळे गाढवाच्या दुधाची मागणी वाढली व उत्पादन कमी असल्यामुळे गाढवीनीच्या दुध ७००० रुपये प्रती लिटर पर्यंत विकल जात .

गाढवीनीच दुध ….आश्चर्य होऊ नका .गाढवीनीच दुध ( Donkey Milk ) ५० रु .लिटर किंव्हा १००० लिटर नाही.तर गाढवीनीच्या एक लिटर दुधाची किंमत ५००० रुपये पर्यंत आहे . आजकाल गाढवीनीच्या दुधावर कितेक प्रकारचे शोध लावले जात आहेत .

गाढवीनीच्या दुधा बद्दल माहिती घेऊया .

गाढवीनीच्या दुधा बद्दलची माहिती ( Donkey Milk Information )

गाढवीनीच दुध तुमच्या आरोग्य साठी खूप प्रकारचे फायदे देत .हा गायीच्या दुधाला चांगला पर्याय आहे आणि ह्या मध्ये मनुष्याच्या दुधाच्या बरोबरीचे पोषक गुण आहेत . ह्यामध्ये गाईच्या दुधाच्या तुलनेत खनिज आणि लैक्टोज अधिक असते .उच्च विटामिन ,खनिज आणि पाॅली अनसेचूरेटेड फैटी एसिड असल्यामुळे गाढवीनीच दुध( donkey farming ) त्वचेसाठी चांगल असत.हे दुध लहान बळान साठी पण चांगला पर्याय आहे,कारण ह्यामध्ये नैसर्गिक जीवनुरोधी गुण असतात व हृदय आणि हाडांसाठी चंगळ असत .गाय ,बकरी,म्हीस,उंट सारख्या पाळीव जनावरांच्या तुलनेत चांगल असत .आणि ह्या दुधाचा उपयोग पहिल्यांदा १९ व्या शतकात अनाथ बाळांना पाजायला देण्यासाठी झाला .

गाढवीच्या दुधाचे फायदे :

बाळांच्या पोषण साठी चांगला पर्याय

जोपर्यंत त्याचे पौष्टिक घटक, प्रथिने रचना आणि हायपोअलर्जेनिक गुणधर्मांचा संबंध आहे, गाढवाचे दूध हे मानवी दुधाच्या बरोबरीचे आहे. गाढवाच्या दुधामध्ये जास्त प्रमाणात असंतृप्त आणि संतृप्त फॅटी ऍसिड असते. त्यातील पॉलीअनसॅच्युरेटेड फॅटी ऍसिड n3 सामग्री आणि कमी n-6 ते n-3 फॅटी ऍसिड गुणोत्तर हे मानवी पोषणासाठी आवश्यक बनवते.

गाढवाच्या दुधात गाईच्या दुधापेक्षा 9 पट जास्त टॉरिन असते, ज्यामुळे ते मानवी दुधाला एक आदर्श पर्याय बनते. टॉरिन हे एक महत्त्वाचे पोषक तत्व आहे जे अर्भकांच्या वाढीम्हणूनच 19व्या शतकाच्या सुरुवातीला गाढवाचेम्हणूनच 19व्या शतकाच्या सुरुवातीला गाढवाचे दूध लहान मुलांना, आजारी मुलांना आणि वृद्ध रुग्णांना दिले जात असे दूध लहान मुलांना, आजारी मुलांना आणि वृद्ध रुग्णांना दिले जात असेस प्रोत्साहन देते.

संसर्गाविरूद्ध लढण्यात प्रभावी

गाढवाच्या दुधात लैक्टोफेरिन, फॅटी ऍसिडस्, इम्युनोग्लोब्युलिन आणि लाइसोझाइम भरपूर प्रमाणात असते, ज्यात नैसर्गिक बॅक्टेरियाच्या वाढीस प्रतिबंध करणारा पदार्थ गुणधर्म असतो. साल्मोनेला, एन्टरोकोकस, एस्चेरिचिया आणि लिस्टेरिया यांसारख्या रोगजनक जीवाणूंविरूद्ध हे खूप प्रभावी आहे.

जळजळ कमी करण्यास मदत करते

उंदरांवर केलेल्या अभ्यासात असे आढळून आले आहे की गाढवीच्या दुधाचे सेवन केल्याने अँटीमाइक्रोबियल पेप्टाइड्सच्या पातळीला तटस्थ करून दाह कमी होऊ शकतो. याव्यतिरिक्त, ते दाहक-विरोधी सिग्नल सक्रिय करू शकते, ज्यामुळे जळजळ कमी होते आणि सामान्य आरोग्य राखले जाते.

त्वचेसाठी फायदेशीर

गाढवाच्या दुधातील जीवनसत्त्वे, अँटिऑक्सिडंट्स आणि आवश्यक फॅटी ऍसिड त्वचेचे आरोग्य सुधारण्यास मदत करतात. बहुतेक फायदे दुधाच्या प्रथिनांपासून मिळतात, ज्यामध्ये त्वचेच्या अडथळ्याचे पुनरुत्पादन आणि संरक्षण करण्यासाठी आवश्यक असलेले सर्व अमीनो ऍसिड असतात.गाढवच दुध एक उत्तम मॉईसचराइजर आहे

हाडे मजबूत होण्यास मदत होते

गाढवाच्या दुधात असलेले लैक्टोज कॅल्शियम, फॉस्फरस आणि इतर हाडे तयार करणारी खनिजे शोषण्यास मदत करते. तसेच हाडांची गुणवत्ता आणि मजबुती वाढते. व्हिटॅमिन डी त्याच्या दुधामध्ये मोठ्या प्रमाणात आढळते, जे तुम्हाला तुमच्या दैनंदिन गरजा पुरवते. केवळ तीन औंसमध्ये 23% प्रदान करते. व्हिटॅमिन डी मजबूत हाडे, कॅल्शियम शोषण आणि चांगल्या रोगप्रतिकारक शक्तीसाठी आवश्यक आहे.

हृदय आरोग्यास प्रोत्साहन देत

हृदयाच्या आरोग्यास प्रोत्साहन देते गाढवाच्या दुधात पॉलीअनसॅच्युरेटेड फॅटी ॲसिड, प्रामुख्याने लिनोलिक ॲसिड असते आणि त्यात n-6 ते n-3 फॅटी ॲसिडचे प्रमाण कमी असते. यात एथेरोजेनिक (धमन्यांमध्ये चरबी जमा होण्याची प्रवृत्ती) आणि थ्रोम्बोजेनिक इंडेक्स (रक्तवाहिन्यांमध्ये गुठळ्या तयार होण्याची प्रवृत्ती) यांचा समावेश होतो.आणि असंतृप्त फॅटी ऍसिडची उच्च पातळी आणि कमी मूल्ये त्यांच्या रोगप्रतिकारक-उत्तेजक गुणधर्मांव्यतिरिक्त, हे पॅरामीटर्स कोलेस्टेरॉल-कमी करणारे एजंट म्हणून देखील कार्य करतात आणि रक्ताच्या गुठळ्या टाळतात. कोरोनरी हृदयरोग, उच्च रक्तदाब आणि थ्रोम्बोसिस (रक्ताच्या गुठळ्या तयार होणे) चा धोका कमी करते

पचनशक्ती वाढवते

गाढवाच्या दुधात लैक्टोजचे प्रमाण जास्त असते, जे आतड्यांतील सूक्ष्मजीवांच्या प्रसारास प्रोत्साहन देते. त्यात कॅसिनपेक्षा मट्ठा प्रोटीनचे प्रमाण जास्त असते, ज्यामुळे बाळाला पचणे आणि पोषकद्रव्ये शोषणे सोपे होते.

मधुमेहावर गुणकारी

मधुमेही उंदरांवर केलेल्या अभ्यासात असे आढळून आले आहे की गाढवाच्या दुधाच्या पावडरचे सेवन केल्याने इन्सुलिन प्रतिरोधक क्षमता सुधारते आणि रक्तातील साखरेची पातळी कमी होते. या कारणांमुळे, गाईच्या दुधापासून किंवा मधुमेह मेल्तिस असलेल्या लहान मुलांसाठी गाढवाचे दूध आणि पावडरला प्राधान्य दिले जाते. पोषक तत्वांनी समृद्ध हे पेय “फार्मा फूड” मानले जाते.

गाढवाच्या दुधात पोषक घटक आढळतात ( Donkey Milk found Nutrients )

गाढवाचे दूध, व्हिटॅमिन-डी-फोर्टिफाइड आणि मानवी आईच्या दुधाची पौष्टिक माहिती खालीलप्रमाणे आहे

गाढव, घोडी, मानवी स्तन आणि गायीचे दूध (g/100 g) [१०]. संयोजन गाढव घोडी मानव स्तन गाय
संयोजन	गाढव	घोडी	मानवी स्तन	गाय
पीएच	7.0-7.2	7.18	7.0-7.8	6.6-6.8
प्रोटीन जी /१०० ग्राम	1.5-1.8	1.5-2.8	0.9-1.7	3.1-3.8
चरबी ग्राम/100ग्राम	0.3-1.8	0.5-2.0	3.5-4.0	3.5-3.9
क्यालरी जी /100ग्राम	49	51	70	61
कार्बोहायड्रेट ग्रॅम/100 ग्रॅम	6	6	7	5
लैक्टोज	5.8-7.4	5.8-7.0	6.3-7.0	4.4-4.9
कैसिइन नाईट्रोजन (CN) g/100 g	0.64-1.03	0.94-1.2	0.32-o.42	2.46-2.80
ताक प्रथिने %	36.96	38.79	53.52	17.54
मठा प्रथिने	0.49-0.80	0.74-0.91	0.68-0.83	0.55-0.70
एनपीएन जी	0.18-0.41	0.17-0.35	0.26-0.32	0.1-0.19
एन पी एन %	15.76	11.21	20.42	5.23
विटामिन डी %	23	21	9	1
कैल्शीयम %	2	2	2	13
कोलेस्ट्रोल %	3	3	5	3
रेबोफ्लेविन %	2	25	2	13
ऐकून घन पदार्थ g/100	8.8-11.7	9.3-11.6	11.7-12.9	12.5-13.0
कैसिइन नाईट्रोजन (सीएन) %	47.28	50	26.06	77.23

आम्ही तुम्हाला सांगूया, गाढवाच्या दुधाचा व्यवसाय (Donkey Milk Farming ) भारतात फार कमी वेळा केला जातो. या व्यवसायाची ही फक्त सुरुवात आहे. त्याची मागणी जसजशी वाढत जाईल तसतशी गाढवपालनाचा व्यवसाय (donkey farming ) आणि बाजारपेठ वाढत जाईल. त्याची मागणीही बाजारात जास्त आहे. गाढवाचे दूध काढून ते मार्केट, मॉल आणि सुपर मार्केटमध्ये विकता येते

गाढव पालनाचा व्यवसाय कसा करावा

गाढवाच्या दुधाचा व्यवसाय (Donkey Milk Farming) करण्यासाठी तुम्हाला थोडी जमीन आणि सुमारे 5 ते 10 गाढवे लागतील. यासोबतच एक-दोन नर गाढवेही लागणार आहेत. यानंतर तुम्हाला अन्न आणि गाढवाची योग्य काळजी घ्यावी लागेल.

गाढव पाळण्याचे फायदे (benefits of donkey farming ) नर गाढवांचा उपयोग माल वाहतुकीसाठीही करता येतो. खेचर निर्माण करण्यासाठीही गाढवाची गरज असते. छोट्या वस्तू वाहून नेण्याचे काम गाढवे अतिशय आरामात करतात. अरुंद आणि छोट्या गल्ल्यांमध्ये माल वाहून नेण्याचे काम गाढवे करतात. याशिवाय धोबी घाटावर कपडे नेण्यासाठी गाढवाचा वापर केला जातो.

गाढवाच्या दुधाचा व्यवसाय (Donkey Milk Farming ) गाढव एका दिवसात 250 ग्रॅम ते 500 ग्रॅम दूध देते. जर तुमच्याकडे 10 गाढवे असतील तर तुम्ही दररोज 5-6 लिटर दूध देऊ शकता. आता तुमच्या मनात हा प्रश्न येत असेल की गाढवाचे दूध (donkey farming)कुठे विकायचे, तर आम्ही तुम्हाला सांगतो, आजकाल अनेक कंपन्या गाढवाचे दूध विकत घेऊन त्यापासून महागडे पदार्थ बनवत आहेत. आपण त्या कंपनीसंपर्क करून दूध पुरवठा करू शकता. तुम्ही साबण, क्रीम, मॉइश्चरायझर यांसारखी अनेक सौंदर्य उत्पादने स्वतः बनवू शकता आणि बाजारात विकू शकता

गाढव
स्तनी वर्गातील विषमखुरी गणाच्या ईक्विडी कुलातील एक प्राणी. आशिया खंडात मंगोलिया आणि तिबेटपासून सिरियापर्यंत, तर आफ्रिका खंडाच्या पूर्व आणि उत्तर भागांत गाढवे आढळतात. तुरळक खुरटी झुडपे आणि विरळ हिरवळ असलेल्या सपाट वालुकामय प्रदेशात त्यांचा वावर असतो.

आफ्रिकेत आता गाढवांच्या आढळून येणार्‍या दोन जाती आहेत; ईक्वस आफ्रिकेनस सोमॅलिकस आणि ईक्वस आफ्रिकेनस आफ्रिकेनस. यूरोप व अमेरिकेत आढळणारी पाळीव गाढवे (ईक्वस आफ्रिकेनस अ‍ॅसिनस) ही आफ्रिकेतील रानटी गाढवांपासून (ईक्वस अ‍ॅसिनस) निपजलेली आहेत. आफ्रिकेत आढळणारी मूळ रानटी गाढवे ईक्वस आफ्रिकेनस आणि आशियाई रानटी गाढवे ईक्वस हेमिओनस या नावांनी ओळखली जातात. आशियातील पाळीव गाढवे मूळ रानटी जातीतूनच उत्पन्न झाली आहेत. आशियाई गाढवाच्या पाच उपजाती खालीलप्रमाणे आहेत :

1 ) कुलान गाढव. ही उपजाती मंगोलियात आढळते.
२) ईक्वस हेमिओनस ओनेजर ही उपजाती इराण, तुर्कमेनिस्तान आणि भारत या ठिकाणी आढळते.

३) ईक्वस हेमिओनस कियांग : कियांग गाढवे. ही सर्वांत मोठी आणि देखणी असून ती तिबेट आणि सिक्कीम येथे आढळतात. काही प्राणिशास्त्रज्ञ कियांग ही उपाजाती न मानता वेगळी जाती मानतात.

४) ईक्वस हेमिओनस हेमिप्पस : ही सिरियन गाढवे जवळपास नामशेष झाल्यात जमा आहेत.

५) ईक्वस हेमिओनस खर ही गाढवे भारतात कच्छचे रण, लडाख आणि पाकिस्तान येथे आढळतात.

बराचसा घोड्यासारखा दिसणारा हा प्राणी आकारमानाने घोड्यापेक्षा लहान असतो. खांद्यापाशी त्याची उंची ०.९-१.५ मी. असून त्याचे कान घोड्याच्या तुलनेत अधिक लांब असतात. पाय आखूड असतात. डोक्यासह त्याची लांबी २-२.२ मी. असून शेपटी ४२-४५ सेंमी. लांब असते. शेपटीच्या टोकाला लांब केसांचा झुपका असतो. गाढवाची आयाळ ताठ आणि आखूड केसांची असते. अंगावर केसांचे दाट आवरण असते. रंग पिवळसर करड्यापासून गडद तांबूस अथवा तपकिरी रंगाच्या दरम्यान असतो. सामान्यत: नाक आणि पोटाकडील भाग फिक्कट असतो. खांद्याजवळ आणि चारही पायांवर काळे पट्टेही असतात.

वाळवंटात खुरटे गवत असणार्‍या काही भागांना बेटे म्हणतात. अशा बेटांवर रात्रीच्या वेळी गाढवे चरताना आढळतात. प्रसंगी काही गाढवे एकेकटीही भटकतात. गाढवांची गुजराण निकस चार्‍यावर आणि कमी पाण्यावर होत असते.

गाढवाची मादी वर्षभरात प्रजननक्षम होते. गाढवांमध्ये वसंत ऋतूत प्रजनन होते. गर्भावधी सुमारे वर्षभराचा असतो. एका वेळी एकच पिलू होते. शिंगरू सहा महिन्यांपर्यंत स्तनपान करते. गाढवीच्या दुधात लॅक्टोजचे प्रमाण जास्त असून केसीन या दुग्धप्रथिनांचे प्रमाण कमी असते. गाढवाचा आयु:काल २५-४६ वर्षे इतका असतो.

गाढवे (donkey farming ) सु. १३,००० वर्षांपूर्वीपासून पाळली जात असावीत असा अंदाज आहे. सु. ३,००० वर्षांपूर्वीपासून ईजिप्तमध्ये ओझी वाहून नेण्यासाठी आणि सवारीसाठी गाढवांचा वापर होत आला आहे. काटकपणा आणि सहनशीलता या गुणांमुळे दुर्गम डोंगराळ प्रदेशात दूरवर ओझी वाहून नेण्यासाठी गाढवे अतिशय उपयुक्त ठरतात. प्रतिकूल परिस्थितीत चिकाटीने काम करण्यात गाढवे प्रसिद्ध आहेत.

गाढवांसाठी ‘अ‍ॅस’ हा इंग्रजी शब्द व्यापक अर्थाने वापरतात. डाँकी, मोक, जेनेट, बरो असे शब्दही अ‍ॅसच्या समानार्थी आहेत. त्यांचा वापर विशेषकरून स्थानपरत्वे होतो.

गाढव (नर) व घोडी यांच्यापासून उत्पन्न झालेल्या संकरजाला ‘खेचर’ म्हणतात. घोडा व गाढवी यांच्यापासून उत्पन्न झालेल्या संकरजाला ‘हिनी’ म्हणतात.

वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQ)

प्रश्न: गाढवीच्या दुधाचा उपयोग काय?

उत्तर– गाढवाच्या दुधाचा वापर सौंदर्य उत्पादने, साबण, क्रीम आणि औषधे बनवण्यासाठी केला जातो.

प्रश्न- गाढवाच्या दुधाची प्रतिकिलो किंमत किती आहे?

उत्तर– गाढवाचे दूध खूप महाग विकले जाते. गाढवाच्या दुधाचा दर चार हजार रुपयांपासून ते पाच हजार रुपयांपर्यंत आहे

प्रश्न:गाढवाचे दूध इतके महाग का आहे?

उत्तर- गाढवाच्या दुधात अनेक औषधी गुणधर्म असतात. साधारणपणे गाढवाचे दूध क्वचितच मिळते. यामुळेच गाढवाचे दूध महागले आहे.

प्रश्न– गाढव एका दिवसात किती दूध देते?

उत्तर- गाढव एका दिवसात 250 ग्रॅम ते 500 ग्रॅम दूध देते.