अर्थसंकल्प 2025: 10 लाख शेतकऱ्यांना नवीन ‘धन धन्य’ योजनेचा लाभ
अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन यांनी अर्थसंकल्प 2025 मध्ये ‘धन धन्य कृषी योजना’ जाहीर केली, ज्याचे उद्दिष्ट पीक उत्पादन वाढवणे, कर्ज उपलब्ध होणे आणि देशभरातील 10 दशलक्षाहून अधिक शेतकऱ्यांना लाभ देणे हे आहे.
कृषी सुधारणेच्या दिशेने महत्त्वपूर्ण प्रयत्न करताना, अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन यांनी आज ‘पंतप्रधान धनधान्य कृषी योजना’ लाँच करण्याची घोषणा केली, ही एक नवीन योजना आहे जी संपूर्ण भारतातील 10 दशलक्षाहून अधिक शेतकऱ्यांना लाभ देण्यासाठी डिझाइन केलेली आहे. केंद्रीय अर्थसंकल्प 2025-26 च्या सादरीकरणादरम्यान ही घोषणा आली, तिचे सलग 8 वे बजेट भाषण आहे.अर्थसंकल्प 2025 :10 लाख शेतकऱ्यांना नवीन ‘धन धन्य’ योजनेचा लाभ
पीएम धनधान्य कृषी योजना’ काय आहे?
या योजनेचे उद्दिष्ट 100 जिल्ह्यांमध्ये शेती पद्धतींमध्ये परिवर्तन करण्याचे आहे:
- कमी कृषी उत्पादकता
- मध्यम पीक तीव्रता
- सरासरीपेक्षा कमी क्रेडिट ऍक्सेस
“आमचे सरकार राज्यांच्या भागीदारीत पंतप्रधान धनधान्य कृषी योजना हाती घेणार आहे. विद्यमान योजना आणि विशेष उपायांच्या अभिसरणाद्वारे, हा कार्यक्रम कमी उत्पादकता, मध्यम पीक तीव्रता आणि सरासरीपेक्षा कमी कर्ज मापदंड असलेल्या 100 जिल्ह्यांचा समावेश करेल. याचा उद्देश कृषी उत्पादकता वाढवणे आहे,” सीतारामन म्हणाल्या.
पीक उत्पादन सुधारणे, कर्ज सुविधांचा विस्तार करणे आणि शाश्वत शेती पद्धतींना प्रोत्साहन देणे यावर लक्ष केंद्रित केले जाईल. विद्यमान कृषी योजनांशी संरेखित करून, सरकारचा परिणाम जास्तीत जास्त वाढवण्याची आणि शेतकऱ्यांना सर्वसमावेशक समर्थन प्रणालीचा लाभ मिळण्याची खात्री आहे.अर्थसंकल्प 2025 :10 लाख शेतकऱ्यांना नवीन ‘धन धन्य’ योजनेचा लाभ
योजनेचे मुख्य उद्देश
पीएम धनधान्य कृषी योजना कृषी क्षेत्रात परिवर्तन करण्यासाठी पाच महत्त्वपूर्ण क्षेत्रांवर लक्ष केंद्रित करेल:
- उत्पादकता वाढवणे: प्रगत शेती तंत्र आणि आधुनिक उपकरणे सादर करणे.
- पीक विविधीकरणास प्रोत्साहन देणे: दीर्घकालीन नफ्यासाठी शाश्वत पद्धतींना प्रोत्साहन देणे.
- काढणीनंतरचा संचय वाढवणे: पिकाची नासाडी कमी करण्यासाठी पंचायत आणि ब्लॉक स्तरावर साठवण सुविधा निर्माण करणे.
- सिंचन सुधारणे: उत्पादन आणि पाणी वापर कार्यक्षमता वाढविण्यासाठी पायाभूत सुविधांचे बळकटीकरण.
- सुलभ क्रेडिट ऍक्सेस: शेतकऱ्यांना चांगले तंत्रज्ञान आणि पद्धतींमध्ये गुंतवणूक करण्यास मदत करण्यासाठी कर्ज प्रक्रिया सुलभ करणे.
या धोरणात्मक उपायांमुळे 10 दशलक्षाहून अधिक शेतकऱ्यांना फायदा होईल, त्यांच्या उत्पन्नात लक्षणीय सुधारणा होईल आणि शाश्वत कृषी वाढ सुनिश्चित होईल.
कृषी योजनेच्या व्यतिरिक्त, सीतारामन यांनी भाजीपाला आणि फळांचे उत्पादन वाढवण्याच्या उद्देशाने एक व्यापक कार्यक्रम जाहीर केला, ज्यामुळे शेतकऱ्यांना त्यांच्या उत्पादनासाठी योग्य किंमत मिळावी. या हालचालीमुळे पुरवठा साखळी मजबूत होईल, अन्न सुरक्षा सुधारेल आणि शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढेल.
ग्रामीण समृद्धी आणि लवचिकता कार्यक्रम
कृषी योजनेला पूरक म्हणून, सरकारने कृषी क्षेत्रातील अल्प बेरोजगारी दूर करण्यासाठी ग्रामीण समृद्धी आणि लवचिकता कार्यक्रम देखील सुरू केला आहे. हा कार्यक्रम ग्रामीण अर्थव्यवस्थेला चालना देण्यासाठी कौशल्य, गुंतवणूक आणि नवीन तंत्रज्ञानाचा अवलंब करण्यावर भर देईल.अर्थसंकल्प 2025 :10 लाख शेतकऱ्यांना नवीन ‘धन धन्य’ योजनेचा लाभ
“ग्रामीण समृद्धी आणि लवचिकता कार्यक्रम राज्यांच्या भागीदारीत सुरू केला जाईल. हे कौशल्य, गुंतवणूक, तंत्रज्ञान आणि ग्रामीण अर्थव्यवस्थेला चालना देऊन कृषी क्षेत्रातील अल्प बेरोजगारी दूर करेल,” सीतारामन म्हणाल्या
या कार्यक्रमाचा उद्देश पुरेशा रोजगाराच्या संधी निर्माण करणे, शहरांमध्ये स्थलांतर हे गरजेऐवजी पर्याय बनवणे हा आहे. आर्थिक स्थिरता आणि शाश्वत उपजीविका सुनिश्चित करण्यासाठी ग्रामीण महिला, तरुण शेतकरी, लहान जमीनधारक आणि भूमिहीन कुटुंबांवर विशेष लक्ष केंद्रित केले जाईल.अर्थसंकल्प 2025 :10 लाख शेतकऱ्यांना नवीन ‘धन धन्य’ योजनेचा लाभ